Úttekt á tollafgreiðslu plöntuverndarvara

Tilgangur og markmið:

• Að athuga hvort upplýsingar úr gögnum Umhverfisstofnunar vegna tollafgreiðslu á plöntuverndarvörur séu í samræmi við upplýsingar sem fram koma í skrám Tollstjóra.
• Að leggja mat á hve mikið af plöntuverndarvörum berst til landsins og hve mikið er flutt inn án þess að fá áritun Umhverfisstofnunar vegna tollafgreiðslu.
• Að athuga hvort tollflokkun sé hugsanlega ábótavant, þannig að gögn um tollafgreiðslu gefi ekki réttar upplýsingar um þær plöntuverndarvörur sem boðnar eru fram á markaði hérlendis.

Framkvæmd og helstu niðurstöður:

Í úttektinni var athyglinni beint að plöntuverndarvörum í eftirfarandi tollflokkunum:

• 3808.5000: Efni til varnar gegn eða útrýmingar á skordýrum, nagdýrum, sveppum og illgresi, efni til að hindra spírun, efni til að stjórna plöntuvexti, sótthreinsandi efni og áþekkar vörur
• 3808.9100: Skordýraeyðir; Sveppaeyðir
• 3808.9300: Illgresiseyðir, spírunareyðir og efni til að stjórna plöntuvexti

Gögn Umhverfisstofnunar, sem aflað er við áritun vegna tollafgreiðslu á plöntuverndarvörum, voru borin saman við gögn Tollstjóra til þess að leiða í ljós hvort veitt hafi verið áritun við tollafgreiðslu á vörum í ofangreindum tollflokkum og hvort tollflokkun væri í einhverjum tilfellum röng.

Alls voru tollafgreidd 12,9 tonn af plöntuverndarvörum á árinu 2016 og þar af var óskað eftir heimild Umhverfisstofnunar til tollafgreiðslu á 12,4 tonnum (96%) en 0,5 tonn (4%) voru tollafgreidd án þess að slík heimild væri fyrir hendi. Tollafgreiðsla minnkaði um 12,7 t (50%) á milli áranna 2015 og 2016. Þessa minnkun má fyrst og fremst rekja til þess að frá 1. janúar 2016 varð sala á plöntuverndarvörunni Casoron G óheimil, en þessi vara var fyrirferðarmikil á markaði hér á landi um árabil.

Niðurstöðurnar sem fást úr verkefninu núna og frá fyrri árum sýna að yfirgnæfandi meirihluti af plöntuverndarvörum koma til áritunar við tollafgreiðslu og því má álykta sem svo að þessar upplýsingarnar gefi raunsanna mynd af því hversu mikið af þessum vörum hafa verið settar á markað hér á landi.

Upplýsingar sem aflað er á þennan hátt nýtast til þess að reikna út áhættuvísa sem settir eru fram í Aðgerðaráætlun um notkun varnarefna 2016-2031. Samkvæmt aðgerðaráætluninni skal innflutningur á plöntuverndarvörum ekki nema meiru en 12 tonnum alls á ári og sýna niðurstöður verkefnisins að við nálgumst það markmið.

Líkt og í eftirlitsverkefnum fyrri ára kemur enn í ljós að nokkuð er um ranga tollflokkun á plöntuverndarvörum og þá algengast að sveppaeyðar séu settir í rangan flokk. Við úrvinnslu gagnanna var þetta leiðrétt í þeim tilfellum sem augljóst var að tollflokkunin væri röng og verða hlutaðeigandi fyrirtæki upplýst um málið.